Во последните 40 години, направени се повеќе истражувања кои докажуваат дека осаменоста е зголемена во повеќе држави[1]. Осаменоста, која доведува до депресија и анксиозност, проблеми со зависност на алкохол и дрога, срцеви проблеми и разно разни ментални и физички проблеми, станува се поголем и поголем проблем во денешното нео-либерално капиталистичко општество. Многу здравствени службеници и доктори препорачуваат секакви решенија, социјализирање, повик на близок пријател, помалку користење социјални мрежи и слично, и иако се работи за добри препораки и совети, сепак не се ни приближно блиску до вистинската причина зошто луѓе се чувствуваат осамено.
Теоријата на алиенација на Карл Маркс може да даде подобро објаснување. Според Маркс, постојат 4 вида на алиенација (отуѓување) кои се присутни во општеството:
1. Алиенација од природата. Во капитализмот природата се гледа како стока, ресурс, или пак храна. Се експлоатира секоја возможна шума, река, планина, се’ со цел поголем профит. Човекот е длабоко поврзан со природата, и оваа сеопфатна деструкција само повеќе доведува до емоции на изолација, повеќето луѓе не живеат во природа, туку во огромни бучави урбани џунгли со мал број на дрва и стотици згради. Многумина пак, не ни имаат време да посетуваат или да поминуваат време во природа. „Комодификацијата“ не’ изолира од меѓусебно зависната врска со природата.
2. Алиенацијата од сопствениот труд. Се’ што произведуваш како работник под наемното ропство на еден капиталист, всушност не ти припаѓа тебе, туку на капиталистот. Вишокот вредност (Англиски: surplus value) оди директно во џебот на капиталистот, додека твојот труд е продаден под нечие лого.
3. Алиенација од други луѓе. Повеќето од твоите колеги потсвесно ги гледаш како твоја конкуренција. Кога постои можност да останеш на улица без работа, секако дека си присилен да се бориш „крвнички“ со твоите колеги, или пак во најмала рака да ги гледаш како пречки во твоето преживување. Капиталистите вложуваат напори во уништување на синдикатите кои сепак претставуваат некој организиран облик во одбрана или унапредување на правата на работниците. Но владејачката пропаганда работи во обратна насока. Маргарет Тачер има изјавено дека: „не постои општество: има само индивидуални мажи и жени, и има семејства“. Едноставно е, не можеш твоите колеги да ги гледаш како заедница ако константно си во некаква битка со нив.
4. Алиенација од самиот себе. Бидејќи наместо да се гледаш како човек кој може да смени нешто во светот, како вистинска креативна моќ и член на човештвото, ти си машина за профит заедно со други машини за профит, каде што немаш вистински збор во тоа што го креираш. Во најголем број на случаи твојата работна сила подлегнува под авторитетот на капиталистот.
Неолиберализмот најмногу ја вреднува потпората само на себе, ултра индивидуализам и омраза кон сиромашните. Освен тоа, неолиберални се и политиките, како на пример дефинансирање на јавни институции како училиштата, кои потоа мораат да скратат одредени програми кои би можеле да им помогнат на учениците, дефинансирање на програми за менталното здравје, или дерегулација на работното место, каде што капиталистот би можел да те експлоатира уште повеќе.
Но најголемиот фактор кој не го споменав е времетраењето на работниот ден. Кога трошиш 8-12 саати во денот, 5-7 дена во неделата на наемна работа, секако дека нема да имаш време за вистинска социјализација, дури ниту со најблиските. Можеби ги имаш сите на буквален допир со телефонот, но технологијата само ја создава илузијата на вистински социјален контакт. Не постои некакво „трето место“ (простор кој не е твојот дом или работната позиција).
Целото општество е екстремно дефрагментирано, иако живееме во градови со стотици илјади луѓе или милиони. Самата инфраструктура ги изолира луѓето, огромни булевари, со екстремно мали тротоари, луѓето не можат да се социјализираат ниту на улица. Дури и факултетот, кој често е гледан како последниот вистински простор за конекција и заедница меѓу младите, сепак е измачуван од истите проблеми како и работното место. Живееме во хегемоничен социо-економски систем кој проникнува и го заситува секој аспект од нашите животи и ги принудува сите постојано да пленуваат секого. Дали е некое чудо што луѓето не можат да создадат длабоки врски од суштинско значење за нашата благосостојба како општествени суштества?
Од најголема важност е да се обратиме кон оваа епидемија на осаменост како левичари. Движењето не може во никој случај да преживее ако сме константно отсечени еден од друг. Осаменоста најверојатно ќе продолжи да се зголемува со развитокот на технологијата, што значи приоритет е за револуционерната заедница да биде вистински обединета.
Натрикс
Натрикс е роден во 2004 година во Скопје. Има завршено нижо музичко образование во „Илија Николовски – Луј“, а студираше една година на филолошкиот факултет Блаже Конески. Моментално студира на факултетот за драмски уметности – ФДУ, на отсекот “филмска и ТВ режија”.
Бил асистент на продукција во филмот „Домаќинство за почетници“. Основач е на Анархо-комунистичката организација на Македонија, во исто време е член на Колективот на Социјалниот центар „Дуња“. За себе вика дека е писател аматер, музичар и фотограф.
Gjatë 40 viteve të fundit, janë kryer studime të shumta që vërtetojnë se vetmia është rritur në shumë vende[1]. Vetmia, e cila çon në depresion dhe ankth, probleme të varësisë nga alkooli dhe droga, probleme me zemrën dhe një sërë problemesh mendore dhe fizike, po bëhet një problem gjithnjë e më i madh në shoqërinë e sotme kapitaliste neo-liberale. Shumë zyrtarë shëndetësorë dhe mjekë rekomandojnë të gjitha llojet e zgjidhjeve, shoqërimin, telefonimin e një shoku të ngushtë, përdorimin më pak të mediave sociale dhe të ngjashme, dhe megjithëse këto janë rekomandime dhe këshilla të mira, ata ende nuk i afrohen arsyes së vërtetë pse njerëzit ndjehen të vetmuar.
Teoria e tjetërsimit e Karl Marksit mund të japë një shpjegim më të mirë. Sipas Marksit, ekzistojnë 4 lloje të tjetërsimit që janë të pranishme në shoqëri:
1. Tjetërsimi nga natyra. Në kapitalizëm, natyra shihet si një mall, një burim, apo edhe ushqim. Çdo pyll, lumë, mal i mundshëm është duke u shfrytëzuar, të gjitha me qëllim të përfitimit më të madh. Njeriu është thellësisht i lidhur me natyrën, dhe ky shkatërrim i përhapur vetëm çon në më shumë ndjenja izolimi, shumica e njerëzve nuk jetojnë në natyrë, por në xhungla të mëdha urbane të zhurmshme me pak pemë dhe qindra ndërtesa. Megjithatë, shumë prej tyre nuk kanë kohë as të vizitojnë ose të kalojnë kohë në natyrë. “Komodifikimi – Mallëzimi” na izolon nga marrëdhënia jonë e ndërvarur me natyrën.
2. Tjetërsim nga puna e vete. Çdo gjë që prodhon si punëtor nën skllavërinë me pagesë të një kapitalisti në fakt nuk të përket ty, por kapitalistit. Mbivlera (Anglisht: surplus value) shkon direkt në xhepin e kapitalistit, ndërsa puna juaj shitet nën etiketën e dikujt tjetër.
3. Tjetërsimi nga njerëzit e tjerë. Ju në mënyrë të pavetëdijshme, shumicën e kolegëve tuaj i shihni si konkurrencën tuaj. Kur ekziston mundësia të ngelesh në rrugë pa punë, sigurisht që detyrohesh të luftosh “përgjakshëm” me kolegët, ose të paktën t’i shohësh si pengesë për mbijetesën tënde. Kapitalistët po bëjnë përpjekje për të shkatërruar sindikatat që ende përfaqësojnë një formë të organizuar të mbrojtjes ose avancimit të të drejtave të punëtorëve. Por propaganda në pushtet funksionon në drejtim të kundërt. Margaret Thatcher dikur tha: “Nuk ka gjë të tillë si shoqëria: ka vetëm burra dhe gra individuale, dhe ka familje”. Është e thjeshtë, ju nuk mund t’i shihni kolegët tuaj si një komunitet, nëse jeni vazhdimisht në një lloj beteje me ta.
4. Tjetërsimi nga vetvetja. Sepse, në vend që ta shohësh veten si një person që mund të ndryshojë diçka në botë, si një forcë e vërtetë krijuese dhe anëtare e njerëzimit, ti je një makinë fitimi krahas makinave të tjera të fitimit, ku nuk ke fjalë të vërtetë në atë që e krijon. Në shumicën e rasteve, fuqia jote e punës i nënshtrohet autoritetit të kapitalistit.
Neoliberalizmi më së shumti vlerëson mbështetjen te vetja, ultra-individualizmin dhe urrejtjen ndaj të varfërve. Përveç asaj neoliberale janë edhe politikat, si për shembull definancimi i fondeve të institucioneve publike si shkollat, të cilat më pas duhet të shkurtojnë disa programe që mund të ndihmojnë nxënësit, definancimi i programeve të shëndetit mendor ose çrregullimi i vendit të punës, ku kapitalisti mund të të shfrytëzojë edhe më shumë.
Por faktori më i madh që nuk e përmenda është kohëzgjatja e ditës së punës. Kur kaloni 8-12 orë në ditë, 5-7 ditë në javë në një punë me pagesë, sigurisht që nuk do të keni kohë për shoqërizim të vërtetë, madje as me të dashurit tuaj. Ju mund t’i keni të gjithë në kontakt të drejtpërdrejtë të telefonit tuaj, por teknologjia krijon vetëm iluzionin e kontaktit të vërtetë shoqëror. Nuk ekziston diçka e tillë si “vend i tretë” (një hapësirë që nuk është shtëpia apo vendi juaj i punës).
E gjithë shoqëria është jashtëzakonisht e defragmentuar, edhe pse jetojmë në qytete me qindra mijëra njerëz ose miliona. Vetë infrastruktura i izolon njerëzit, bulevardet e mëdha, me trotuare jashtëzakonisht të vogla, njerëzit nuk mund të shoqërohen as në rrugë. Edhe universiteti, i cili shpesh shihet si hapësira e fundit e vërtetë për lidhje, komunikim dhe bashkim mes të rinjve, gjithashtu është e vështirësuar nga të njëjtat probleme si vendi i punës. Jetojmë në një sistem socio-ekonomik hegjemonik që përshkon dhe ngop çdo aspekt të jetës sonë dhe i detyron të gjithë të prenë vazhdimisht të gjithë të tjerët. A është çudi që njerëzit nuk janë në gjendje të krijojnë lidhje të thella thelbësore për mirëqenien tonë si qenie shoqërore?
Është me rëndësi të madhe që këtë epidemi vetmie ne ta trajtojmë si majtistë. Lëvizja nuk mund të mbijetojë nëse jemi vazhdimisht të shkëputur nga njëri-tjetri. Ndërsa teknologjia përparon ka gjasa që vetmia të vazhdojë të rritet, që do të thotë se, është prioritet për komunitetin revolucionar që të jetë vërtet i bashkuar.
Natriks
Natriks ka lindur në vitin 2004 në Shkup. Shkollën e ulët muzikore e kreu në “Ilija Nikollovski – Luj”, ndërsa ka studiuar për një vit në Fakultetin Filologjik Blazhe Koneski dhe aktualisht studion në Fakultetin e arteve dramatike – FAD, në degën “regji filmi dhe TV”.
Ai ishte asistent produksioni në filmin “Housekeeping for Beginners”. Është themelues i Organizatën Anarko-komuniste të Maqedonisë, në të njëjtën kohë është anëtar i Kolektivit të Qendrës Sociale “Dunja”. Ai e quan veten një shkrimtar, muzikant dhe fotograf amator.
